آیا رزومه جای اشاره به ورزش هست؟
نادی صبوری :
چند هفته پیش یکی از دوستام که دونده ست ازم خواست بهش کمک کنم تا برای جایی یه رزومه آماده کنه. اون سال‌هاست دویدن رو به طور منظم انجام می‌ده، توی رویدادهای بین‌المللی شرکت می‌کنه و خلاصه دویدن بخش مهمی از زندگیشه. برای ما اهمیت داشت که توی اون رزومه بتونیم این بعد از زندگیش رو هم نشون بدیم. قبل از اینکه این قصه پیش بیاد هم، کنار همسرم بارها رزومه‌ی من رو چکش‌کاری کرده بودیم و اطلاعاتی درباره‌ی استاندارد کلی نوشتن این سند داشتم اما درست نمی‌دونستم بهتره توی چه قالبی کنار تجربیات کاری و تحصیلی دوستم، فعالیت ورزشیش هم گنجونده بشه. درگیر شدن با این کار کم کم برام این سوال رو ایجاد کرد که چرا خودم یا خیلی از اطرافیانم که دویدن رو منظم انجام می‌دیم توی سی وی یا رزوممون به این بخش از زندگی اشاره‌ای نمی‌کنیم؟ و بعد برام سوال شد که بدونم آیا این کار اصلا حرفه‌ای هست یا نه؟
با وجود اینکه تا حالا خودم کمتر نمونه رزومه‌ای رو دیده بودم که توش کسی ورزش کردنش رو هم فهرست کرده باشه، با اولین جست و جوهام توی گوگل به مطالبی برخورد کردم که توصیه می‌کردن ورزش رو توی رزومه یا سی وی بگنجونین. بر اساس تفاوت‌هایی که بین تعریف این دو تا قائل می‌شن ممکنه تفاسیر مختلف باشه. اگر خیلی بخوایم خلاصه بگیم، طبق تعریفی که جاهایی مثل دانشگاه هاروارد ارائه دادن، رزومه به صورت عمومی حالتی کوتاه‌تر و خلاصه‌تر از سی وی به حساب میاد که عمده‌ی تمرکزش روی «تجربیاته» بدون اینکه چندان وارد جزئیات بشه. وقتی توی اکانت توییترم یه نظر سنجی گذاشتم و از بقیه پرسیدم نظرشون در مورد اشاره کردن به ورزش توی رزومه کاری چیه، یکی از دوستام که خودش هم دوی استقامت رو به صورت جدی کار می‌کنه اتفاقا دست گذاشت روی همین تفاوت سی وی و رزومه و نوشت: « اگه شغلی که داری براش رزومه میفرستی تو زمینه ورزش نیست طبیعتا نه. کلا اگه داری cv پر میکنی میتونی به فعالیت‌ها و علاقه‌مندی‌های شخصی مثل ورزش هم اشاره کنی ولی رزومه فقط شامل توانایی‌ها و اطلاعات مرتبط با اون پوزیشن شغلی میشه.» ولی توی همون قسمت نظرات یکی از دوستام که توی کانادا کار می‌کنه نوشت که اونجا رسمه که توی قسمت hobbies به ورزش کردنشون اشاره می‌کنن.
حالا بگذریم از تفاوت رزومه و سی وی و ببینیم به طور کلی درباره‌ی اشاره کردن به ورزش لا به لای تجربیات شغلی و مدارج تحصیلی چه توصیه‌ای میشه؟ یکی از اولین نتایج گوگل در مورد اشاره کردن به ورزش در رزومه، مال وب‌سایتی هست به آدرس reed.co.uk . که مربوط به یکی از آژانس‌های کاریابی قدیمی تو انگلیسه. تیتر مطلب «شش فعالیت فوق برنامه که باید به سی وی اضافه کنین» هست. نویسنده‌ی این مطلب ورزش رو به عنوان اولین چیز از این شش فعالیت مورد اشاره قرار داده و در موردش نوشته: «ورزش کردن یه راه عالیه که خیلی چیزا رو نشون بدیم، از کار تیمی گرفته تا متعهد بودن. پس چرا نباید توی رزومه ازش حرف بزنیم؟ مهم نیست شما عضو تیم فوتبال مدرسه‌تون هستین یا توی کالج هاکی بازی می‌کنین … کلی ورزش‌ها هست که می‌تونین به وسیله اونا توانایی‌های مختلف خودتون رو برجسته کنین.»
اون ادامه می‌ده: «چیزی که باید مطمئن بشین اینه که دارین اون فعالیت ورزشی رو به شکل درستی به شغلی که خواهانش هستین ربط می‌دین. اگر نتونین نشون بدین که چه ربطی بین این دو تا وجود داره (مثلا اینکه ماهیت رقابتی شما به پوزیشن مدیر فروشی چه کمکی می‌کن؟) اضافه کردن اون ورزش می‌تونه یه عنصر مزاحم توی رزومه به حساب بیاد. »
وب سایتی به اسم https://an.athletenetwork.com/ که جاییه که به ورزشکارها برای پیدا کردن شغل در روزهای بازنشستگی کمک می‌کنه توی مطلبی می‌نویسه شما می‌تونین ورزش‌هایی که انجام می‌دین رو به شکل توانایی‌هایی در رزومه خودتون پررنگ کنین. وقتی شما دارین به صورت جدی ورزش می‌کنین معنیش اینه که یه سری ویژگی‌هاتون ممکنه به نسبت بقیه پررنگ تر شده باشه، یکیش «هدف‌دار» بودنه، «انگیزه داشتن یا self-motivated» بودن، «منظم بودن» یا «اعتماد به نفس داشتن» می‌تونه از نمونه‌ی این ویژگی‌ها باشه.
آدما چطوری فکر می‌کنن؟
اگرچه که مطالبی که من خوندم اغلب به گنجوندن ورزش منظم توی سی وی یا رزومه توصیه می‌کردن، اما برام مهم بود اینم بدونم که خود آدم‌ها چه اهل ورزش منظم هستن چه نه نظرشون چیه؟ از طرفی دوست داشتم اگر ممکنه نظر کسانی که خودشون توی بخشی از یه شرکت کار می‌کنن که باید دیگران رو مصاحبه یا استخدام کنن رو هم بدونم. خوشبختانه از طریق صفحه اینستاگرام و توییترم تونستم تا حدودی برای هر کدوم چند نمونه پیدا کنم.
به طور کلی آدم‌ها دو دسته می‌شن. بر اساس اعتقاد به چکیدگی و مختصر بودن رزومه، بعضی‌ها باور دارن رزومه جای این لوس‌بازی‌ها نیست و دلیلی نداره مثلا وقتی شما قراره برای سمت مدیر فروش یک شرکت درخواست کار بدین در رزومه‌تون عنوان بکنین که در ماراتن استانبول هم شرکت کردین. دسته‌ی دوم ولی اعتقاد دارن ورزش کردن شما می‌تونه شناخت بهتری از شخصیتتون بده و بودنش توی سی وی کاری کاملا حرفه‌ای و درست به حساب میاد.
من برای اینکه بتونم یه آمار سرانگشتی از مخالفا و موافقای بین اطرافیان خودم به دست بیارم، روی صفحه اینستاگرام و توییترم پرسیدم: «رزومه رو جای اشاره به فعالیت ورزشی می‌دونین؟». تو اینستاگرام من که کسانی که دنبالم می‌کنن خودشون هم بیشتر اهل دویدن هستن از بین ۶۰ نفری که به سوالم جواب دان ۳۹ نفر جوابشون بله بود و ۲۱ نفر خیر. توی نظر سنجی توییترم ۱۸۷ نفر شرکت کردن که بر خلاف اینستاگرام ۵۷.۸ درصدشون جوابشون «نه» بود و ۴۲.۲ درصد «بله.»
این تفاوت چیزی بود که وقتی جست و جو می‌کردم توی یه فروم انگلیسی زبون هم بهش برخورد کردم. سوالی که توی این فروم شده بود این بود: «آیا توی رزومه‌م بنویسم که ماراتن شرکت کردم؟»
یکی از کامنت‌هایی که توی این فروم توجهم رو جلب کرد این بود: «به جز وقتی که داری برای یه کمپانی فیتنس اپلای میکنی چیزی به اسم علایق جایی توی رزومه نداره. به عنوان کسی که خودش بقیه رو استخدام می‌کنه هر وقت چنین چیزی ببینم با خودم می‌گم این یارو اصلا سرش نمی‌شه محیط بیزینس چطوریاست.» صاحب این نظر ولی خیلی با انتقاد بقیه روبرو شده بود. یکی براش نوشته بود که به منش کمپانی خیلی بستگی داره و همه‌ی شرکت‌ها مثل ایشون انقدر قدیمی فکر نمی‌کنن که علایق جایی در رزومه نداره. کس دیگه‌ای براش نوشته بود: «قصد توهین بهت رو ندارم اما فکر می‌کنم با محیط امروزی بیزینس آشنا نیستی. من خودم هم دستی در استخدام دارم و همیشه دوست دارم کمی از دنیای بیرونی آدم‌هایی که باهاشون مصاحبه می‌کنم بدونم. حتی خودم وقتی مصاحبه داشتم از شباهت‌های آماده شدن برای ماراتن و مدیریت پروژه صحبت می‌کردم. این همیشه روی کسانی که باهام مصاحبه می‌کردن اثر می‌گذاشت چون نشانی از این بود که میتونی تمام دانش و تجربه‌ت رو به نحوی توی کارت هم به کار بگیری.»
یکی دیگه نوشته بود: «من مدیر عملیات هستم و توی قسمت علایق رزومه‌م نوشتم avid marathoner و حتی عکس پروفایل لینکدینم با مدال فینیشری ماراتنه و تا حالا هر چی دیدم واکنش خوب بوده.»
توی نظر سنجی‌ای که من روی توییترم گذاشتم، یه نفر نوشته بود چون از کار کردن کنار کسانی که ورزش منظم کردن تجربه خیلی خوبی داره، اگر یه روز در جایگاه کسی قرار بگیره که رزومه دیگران رو چک می‌کنه، «ورزش منظم» رو یه نکته مثبت در نظر می‌گیره. در ادامه اتفاقا دو نفر از همین کسانی که رزومه‌ی دیگران رو چک می‌کنن هم نظرشون رو نوشتن. یکی از اون‌ها این طوری نوشت: «من دوست دارم توی رزومه‌ها می‌بینم. فاکتوری نیست که بر اساسش تصمیم قطعی بگیرم ولی آدمی که تک بعدی نیست برای من امتیاز مثبت داره»
یه کاربر دیگه‌ی توییتر هم تجربه و احساس خودش از دیدن فعالیت ورزشی توی رزومه‌ی کسایی که برای شرکت اون‌ها درخواست کار می‌فرستن نوشته بود: «والله منم دوست دارم علایق شخصی مثل هنر یا ورزش رو ببینم ولی توی تصمیم‌گیریم تاثیر نداره. فقط ممکنه طرفو شب باشگاه دعوت کنم! با نوشتنش توی علایق شخصی موافقم و البته اگر مدال آسیایی یا جهانی داشته باشه توی دست‌آوردها…»
توی رزومه نه، توی مصاحبه آره!
بعضیایی هم هستن که معتقدن حرف زدن از فعالیت ورزشی بیشتر از اینکه جاش توی رزومه باشه توی اولین مصاحبه‌ایه که تو براش دعوت می‌شی. بین نظرات همون فرومی که بالاتر نوشتم، یکی از کامنت‌ها که به نظر استدلال نسبتا منطقی تری داشت دلیل این باور رو این طوری توضیح داده بود: «اگر کسی تجربه‌ی دو نداشته باشه نمی‌دونه تموم کردن یه ماراتن یعنی چه اندازه از تعهد برای همین درکی هم ازش نداره. در نتیجه لازم نیست توی رزومه‌ت بهش اشاره کنی بلکه بهتره توی جلسه مصاحبه ازش صحبت کنی و توضیح بدی که چرا چنین تجربه‌ای از تو فرد بهتری برای اون کار می‌سازه.»
یکی از اطرافیانم که به صورت جدی دوی استقامت رو دنبال می‌کنه ( جدی بودن به تمرینات هفتگی و شرکت کردن در چالش‌ها و رویدادهای مختلف) توی نظر سنجی اینستاگرامم از تجربه‌ی خودش نوشت. اون دنبال کار می‌گشته و می‌ره یه شرکتی برای مصاحبه برای سمت مدیر بازرگانی. توی جلسه مصاحبه صحبت می‌ره سمت شبکه‌های اجتماعی و مدیرشون می‌ره توی اینستاگرام این دوست ما. اونجا می‌بینه که این آقا توی یه رویدادی شرکت کرده و برای اون یه ماراتن کامل یعنی ۴۲ کیلومتر توی خونه دویده. دوستم خودش تعریف می‌کرد که چشم‌های مدیرشون تو اون لحظه برق می‌زده و حسابی کیف کرده. خود مدیره گفته: «کسی که دوی استقامت می‌کنه یعنی سوسول نیست و زیر فشار کار کم نمیاره!.»
خاطره و تجربه‌ی دوستم من رو یاد مطلبی انداخت که همین اخیرا برای یه فصلنامه ترجمه کردم. هاروارد بیزینس ریویو منبعش بود و خلاصه‌ی این متن این بود که دنیای کار امروز دیگه عوض شده. امروز دیگه مثل قدیم نیست که وقتی کسی فقط و فقط به شغلش اهمیت می‌داد توی چشم مدیرا و بقیه بهترین نفر باشه. نویسنده‌های متن بر اساس مصاحبه‌هایی که با مدیرای ارشد کمپانی‌های خیلی خفن کرده بودن توصیه می‌کردن همه فعالیت‌های جانبی و داوطلبانه‌ای داشته باشن به غیر از اون شغلی که دارن. داشتن چنین فعالیت‌هایی از نظر اونا توی دنیای امروز کار یه ارزش حساب میشه.
نتیجه
بعد از خوندن و پرس و جو کردن، خودم وقتی همین چند روز پیش داشتم برای یه شرکت رزومه می‌فرستادم، بعد از اینکه کمی درباره‌ي فرهنگ اون سازمان جست و جو کردم و دیدم «پر انرژی» بودن رو بخشی از ویژگی‌های کارکنان خودشون معرفی کردن، احساس کردم اشاره کردن به اینکه من به دوی استقامت علاقه دارم می‌تونه یه نکته مثبت باشه. تا اینجا به نظرم منطقی‌ترین کار این اومده که بر اساس اطلاعاتی که از فرهنگ حاکم بر جایی که براش رزومه می‌نویسم به دست آوردم، شناختی که از مدیرش دارم و فاکتورهایی از این دست، قسمت ورزش رو به رزومه یا سی وی اضافه کنم و حذفش کنم. متاسفانه با وجود اینکه من خیلی از رزومه نوشتن بدم میاد، هر چقدر بیشتر می‌خونم بیشتر متوجه می‌شم تو نمی‌تونی یه رزومه برای همه جا داشته باشی و این مثل یه جور احوال پرسی می‌مونه که با آدم‌های مختلف ساختارش باید عوض بشه.
خیلی خوشحال می‌شم شما هم نظرتون رو اینجا بنویسین تا دیگران هم استفاده کنن.