نمونه پروژه کامفار COMFAR (اقتصادی بودن طرح)
- دوستان عزیز جهت دانلود پروژه انجام شده با نرم افزار کامفار بر روی لینک زیر کلیک کنید.
https://sanaye20.ir/project-comfar/
می دونیم که هر پروژه ای قبل از اجرا باید حتما توجیه فنی و اقتصادی – مالی داشته باشه. مثلا اگه قراره تو یه شهر یا حومه شهر کارخونه تولید محصولات غذایی احداث بشه، قبلش باید حتما مطالعات بازاریابیش انجام شده باشه و دلایل و توجیهات فنی و مالی لازم رو داشته باشه. کل این مبحث میشه “طراحی ایجاد صنایع” که در واقع از یه ایده شروع میشه. کسایی که رشته تحصیلیشون مهندسی صنایع هست با اون سر و کار دارن. تا اونجایی که یادمه به طور کلی تو این مبحث مراحل زیر رو داریم:
- مطالعات بازاریابی
- توجیه فنی
- توجیه یا تجزیه تحلیل مالی
که البته یه مرحله دیگه هم به اسم تجزیه و تحلیل اقتصادی هم داریم که شرح مفصل تره توجیه مالی هست ومربوط به سازمانهای دولتی و اگه شما مثلا بخواین خودتون روی یه طرح تولیدی سرمایه گذاری کنین کاربردی براتون نداره. اما چیزی که می خوام بگم در مورد توجیه یا تجزیه تحلیل مالی پروژه است. در واقع این مرحله ای هست که بعد از مطالعات بازاریابی و توجیه فنی پروژه انجام میشه. یعنی مثلا فرض کنید یه پروژه احداث کارخونه تولید محصولات غذایی رو که بالا گفتم داریم. مطالعات بازاریابیش انجام شده و معلوم شده که واقعا نیاز هست به یه همچین جایی. بعد توجیه فنی لازم هم در مورد اون انجام شده. تو این مرحله هم باید محصول رو و جزییاتش رو مشخص کنید و هم اینکه مشخص کنید مثلا با چه امکانات و ماشین آلات و دستگاههایی قراره این کارخونه محصولاتش رو تولید کنه. مرحله بعدی توجیه مالی پروژه است و این جایی هست که باید در مورد انجام یا عدم انجام سرمایه گذاری در مورد پروژه تصمیم گیری کنید. تو این مرحله هست که باید مشخص کنید اگه قراره سرمایه گذاری انجام بشه مثلا از طریق گرفتن وام از بانک، نرخ بازده داخلی طرح و نرخ بازگشت سرمایه چقدرهست و اینکه ارزش فعلی خالص پروژه مثبت هست یا نه. ممکنه دو تا طرح رو در نظر داشته باشین که در اینصورت مواردی رو گفتم در مورد هر دو با هم باید مقایسه کنید. این مربوط به مبحث اقتصاد مهندسی میشه که رشته های مهندسی صنایع و مدیریت صنعتی با اون سر و کار دارن. نرم افزاری برای اینکار هست که اسمش کامفار یا COMFAR و مخفف این عبارته:
Computer Model for Feasibility Analysis and Reporting
که میشه “مدل کامپیوتری برای تجزیه و تحلیل و گزارشگیری امکانسنجی”. این نرم افزار محصول Unido یا سازمان گسترش صنایع ملل متحد و محصول سال 1995 هست.
وقتی نرم افزار رو باز می کنید و New رو انتخاب می کنید یه پنجره باز میشه مثل شکل زیر که تو اون باید مشخص کنید طرح از چه نوعی هست و اینکه از نوع مطالعه فرصت هست یا امکانسنجی. طرحهای اقتصادی هم تو این نرم افزار تو 5 دسته طبقه بندی شدن:
- صنعتی
- کشاورزی
- زیر بنایی
- گردشگری
- معدنی
شکل زیر رو ببینید:
هم غیر ممکنه و هم نامطلوب و فقط می خوام کلیاتی در مورد اینکه کامفار چیکار میکنه و ساختارش به چه صورت هست بدم اینه که بسنده می کنم به کلیات کامفار.) هر مرحله که تکمیل میشه کامفار یه باکس سبز به مجموعه اضافه میکنه و میشه یه مجموعه درختی و اون اطلاعات رو می تونین تو هر باکس اضافه شده وارد کنین. باکسهای بعدی که ظاهر میشن و اطلاعات اونها رو باید وارد کنین اینها هستن:
- محصولات
- واحدهای پولی
- ساختار مرکز هزینه
- نرخ تورم
- شرکایی که احتمالا قراره تو طرح سرمایه گذاری مشترک انجام بدن
- تخفیف
- هزینه های ثابت سرمایه گذاری
- هزینه های تولید
- برنامه فروش محصولات
- سرمایه در گردش
- منابع مالی
- مالیات و غیره
هر کدوم از موارد بالا ممکنه زیر مجموعه هایی هم داشته باشه. مثلا اگه کارخونه سه یا چهار نوع محصول قراره تولید کنه، باید 4 باکس به زیر مجموعه هزینه محصولات اضافه کنین و هزینه های مرتبط با محصولات رو اونجا وارد کنین. این هزینه ها هم می تونن شامل موارد زیر باشن:
هزینه های مواد اولیه، تجهیزات، انرژی، نیروی انسانی، بالاسری، تعمیرات و نگهداری و … .
برای هر کدوم از این باکسها هم می تونید زیر مجموعه اضافه کنید. مثلا بعد از تعریف مشخصات پروژه نوبت به افق زمانی میرسه. تو اینجا دو قسمت عمده داریم:
- دوران ساخت
- دوران بهره برداری یا تولید
مدت زمان و تاریخ شروع و پایان طرح رو باید اینجا انتخاب کنید و کامفار یه نمودار گانت هم مثل پراجکت و پریماورا رسم میکنه که مشخص میکنه از چه تاریخی تا چه تاریخی باید این برنامه ریزی رو انجام داد:
سه تا نکته:
- اول اینکه کامفار توجیه فنی رو انجام نمیده و قبلش باید توجیه فنی رو آماده کرده باشین با تمام جزئیاتش.
- دوم اینکه برای اینکه بتونین از پارامترها و شاخصهای کامفار و گزارشهایی که تهیه میکنه سر در بیارین باید از مفاهیم اقتصاد مهندسی اطلاع کافی داشته باشین.
- سوم اینکه برای ورود اطلاعات مالی تو کامفار باید اطلاعات و جداول مربوط به توجیه مالی و اینکه مثلا مدت زمان اجرا و بهره برداری چند ساله و … رو از قبل آماده کرده باشین و اینجا فقط اونها رو وارد کنین.
کامفار ( COMFAR ) اختصار عبارت انگلیسی Computer Model for Feasibility Analysis and Reporting «مدل کامپیوتری برای آنالیز امکان سنجی و گزارش گیری» میباشد. این برنامه توسط واحد ارزیابی اقتصادی بخش عملیات یونیدو در سال ۱۹۷۹ در نیویورک تهیه و تدوین شده است. مدل اصلی این برنامه با استفاده از زبانهای برنامه نویسی پاسکال و C که قریب به ۵۰.۰۰۰ خط (معدل یک کتاب ۲۵۰۰ صفحهای) میشود توسط یک تیم ۷ نفره در مدت یک سال و نیم طراحی شده است.
در تهیه این برنامه کامپیوتری از تجربیات بیش از ۳۰ کمیته ازریابی اقتصادی کشورهای مختلف بهره گرفته شده است و پس از طی ۳ سال دوران آزمایشی؛ و رفع اشکالات؛ برای اولین بار در سال ۱۹۸۳ به بازار عرضه گردیده است. هزینه تهیه این برنامه بالغ بر یک و نیم میلیون دلار بوده و هم اکنون بیش از نیم میلیون نسخه از آن در سراسر جهان و به ۱۵ زبان (از جمله انگلیسی؛ فرانسوی؛ آلمانی؛ چینی؛ هلندی؛ ایتالیایی؛ عربی؛ روسی؛ پرتغالی؛ اسپانیایی و …) در حال بهرهبرداری میباشد.
نسخه اول COMFAR سال ۱۹۸۳ و نسخه ۱.۱ آن در نوامبر ۱۹۸۴ به بازار عرضه شد و به دلیل استقبال از آن؛ نسخه ۲ و ۲،۱ آن در سالهای ۱۹۸۶ و ۱۹۸۹ ارائه گردید. این برنامه هم اکنون توسط نظم پویان صنعت نوین تحت نظارت یونیدو به فارسی برگردانده شده است و آخرین نسخه آن در اختیار متقاضیان قرار می گیرد.
اهداف برنامه
زمانی که ایدههای متفاوت جهت سرمایه‌گذاری و انتخاب مطرح گردید؛ سرمایه گذاران به دنبال راه حلهای مختلفی بودند تا بتوانند بهترین تصمیم را بگیرند. اما وجود پارامترهای فراوان (بیش از ۴۰۰۰ متغیر) محاسبات را گاهاً آنقدر پیچیده میکرد که تصمیم گیرندگان از نتایج آنها اطمینان لازم را نداشتند. از طرف دیگر نگرشهای متفاوت به یک موضوع خاص؛ باعث میشد تا نتایج یکسان حاصل نشود. به عبارت دیگر در مورد یک طرح؛ برخی از محاسبات طرح را اقتصادی جلوه میداد و بعضی دیگر کلاً آن را رد میکرد. این موضوع سبب شد تا دستاندکاران به فکر استاندارد نمودن تعاریف و محاسبات افتادند. اما مشکل اصلی یعنی پیچیدگی عملیات محاسباتی هنوز باقیمانده بود. برای حل این مشکل؛ کمیتهای در UNIDO برای استاندارد و کامپیوتری کردن همزمان ارزیابی اقتصادی طرحها تشکیل شد و نهایتاً برنامه COMFAR تهیه و به بازار عرضه گردید.
الف – نرم افزار کامفار
طرح تجاری و پیش بینی درآمد و برآورد هزینه پروژه های صنعتی، معدنی، کشاورزی، زیربنایی، دریانوردی و … با استفاده از نرم افزار کامفار انجام می پذیرد.
نرم افزار تخصصی کامفار یک برنامه کامپیوتری است که از طرح تحقیقات قبل از بهره برداری حمایت می کند و استفاده از آن سازماندهی و محاسبه گزارشات مالی و اقتصادی را آسان میسازد.
این نرم افزار بر اساس مطالعات امکان سنجی و یا به عبارتی توجیه¬پذیری و یا قابل اجراء بودن و یا نبودن طرح و مطالعات فرصت یابی برای هر طرح صنعتی و معدنی طراحی گردیده است. نتایج این نرم افزار بیانگر جذابیت اقتصادی طرح بر اساس محدود و یا نامحدود بودن بودجه اقتصادی سازمان مجری می باشد.
ب- ورودیهایی نرم افزار کامفار
– تعریف پروژه
– برنامه ریزی زمانی (فاز ساخت، فاز بهره برداری)
– محصولات
– واحدهای پولی (واحد پول داخلی، واحد پول خارجی)
– تورم (داخلی، خارجی)
– مشارکتها (داخلی، خارجی)
– تنزیل (نرخ تنزیل کل سرمایه گذاری، نرخ تنزیل سهام دار)
– هزینه های ثابت سرمایه گذاری شامل: ( خرید زمین، محوطه سازی و بهبود زمین، کارهای عمرانی و ساختمانها، ماشین آلات و تجهیزات کارخانه، تجهیزات خدماتی و جانبی کارخانه، حفاظتهای زیست محیطی، هزینه های سربار، هزینه های قبل از بهره برداری و هزینه های پیش بینی نشده)
– هزینه های تولید شامل: (مواد خام، ملزومات کارخانه، یوتیلیتی، انرژی، قطعات یدکی مصرف شده، تعمیرات و نگهداری، حق امتیاز، دستمزد، مالیات، هزینه سربار کارخانه، هزینه های اداری، هزینه های اجاره بلند مدت، هزینه های بازار یابی)
– برنامه فروش (فروش داخلی ، فروش خارجی)
– سرمایه در گردش (موجودی کالا، مطالبات، تنخواه)
– منابع تامین مالی (یارانه، آورده سهام دار، وام کوتاه مدت و دراز مدت)
– مالیات، یارانه
ج- خروجیهای نرم افزار کامفار
– بررسی های مالی
– برآورد سرمایه گذاری ثابت
– برآورد سرمایه در گردش
– برآورد هزینه سالیانه تولید
– برآورد استهلاک سالیانه سرمایه گذاری
– برآورد کل سرمایه مورد نیاز طرح
– برآورد قیمت تمام شده به تفکیک هزینه ها
– تعیین منابع تأمین مالی طرح و هزینه های مالی آن
– تحلیل درآمدها و هزینه های طرح
– تعیین عملکرد سود و زیان طرح برای کل سرمایه گذاری و آورده سهام
– بررسی های اقتصادی
– تعیین جریان خالص نقدی کل سرمایه‌گذاری
– تحلیل جریان نقدینگی تنزیل شده DCF
– نرخ بازده داخلی IRR
– تعیین ارزش فعلی خالص(npv)
– تعیین نرخ و دوره بازگشت داخلی(pbp) کل سرمایه
– تعیین نرخ و دوره بازگشت داخلی برای آورده سهامداران
– تعیین دوره بازگشت سرمایه
– تحلیل نقطه سربسر
– شاخص سود آوری PI
– تحلیل حساسیت طرح به هزینه¬های پیش¬بینی نشده
– انجام آنالیز حساسیت پروژه و تحلیل ریسک
– تحلیل نسبتهای مالی
– تحلیل اثرات متقابل طرحها (آنالیز تلفیقی)
– تهیه صورت حسابهای مالی
دیکشنری کامفار
Abbreviation: مخفف واحد پولی, این مخفف در پنجره مربوط به واحدهای پولی معرفی می شود.
Accounting Currency: واحد پولی مورد استفاده در عملیات حسابداری. در حقیقت این واحد پولی آن واحدی است که در جداول و گزارشات حسابداری (و یا خروجی نرم افزار) کلیه ورودی ها و خروجی های پروژه بر مبنای آن بیان می شوند. اگر این واحد پولی یک واحد پولی داخلی باشد, در صورت وجود واحدهای پولی خارجی این ارقام توسط نرخ تسعیر ارزی که در پنجره واحدهای پولی معرفی شده, به واحد پول داخلی تبدیل می شوند و بالعکس. واحد پولی مورد استفاده در عملیات حسابداری در پنجره واحدهای پولی تعریف می شود.
Accounts payable: حسابهای پرداختنی. این حساب ها بیانگر خرید کالا و خدمات به صورت نسیه می باشد. در واقع زمانی که بابت خریدها از جمله خرید مواد اولیه مورد نیاز پروژه, وجهی پرداخت نمی شود بهای این خرید ها در این حساب نشان داده می شود. جهت محاسبه این حساب از تعداد روزهای پوشش حساب های پرداختنی که در پنجره سرمایه در گردش تعریف شده, استفاده می شود. هر گونه کاهش (افزایش) در حساب های پرداختنی موجب افزایش (کاهش) در سرمایه در گردش می شود.
Accounts Receivable: حساب های دریافتنی. این حساب ها بیانگر فروش های نسیه می باشد. در حقیقت زمانی که در هنگام فروش محصولات پروژه وجهی دریافت نمی شود, بهای محصولات فروش رفته در این حساب نمایش داده می شود. جهت محاسبه این حساب از تعداد روزهای پوشش حسابهای دریافتنی که در پنجره سرمایه در گردش تعریف شده, استفاده می شود. هر گونه کاهش (افزایش) در حساب های پرداختنی موجب کاهش (افزایش) در سرمایه در گردش می شود.
Actual end of production: تاریخ خاتمه تولید یک محصول یا خدمت خاص. این تاریخ توسط نرم افزار Comfar III به صورت خودکار همان تاریخ خاتمه فاز تولید که قبلا مشخص شده است, در نظر گرفته می شود ولی می توان این تاریخ را در پنجره محصولات پروژه تعریف کرد.
Actual start up of production: تاریخ شروع تولید یک محصول یا خدمت خاص. نرم افزار به صورت خودکار این تاریخ را همان تاریخ شروع فاز تولید ( تاریخ خاتمه فاز ساخت) در نظر می گیرد, ولی کاربر می تواند این تاریخ را در پنجره محصولات پروژه تعریف نماید.
Add to print job: گزارشات نرم افزار Comfar III را هم می توان به صورت همزمان با استفاده از آن, چاپ کرد و هم اینکه آنها را در یک مکان خاص ذخیره کرد و در پایان به صورت یک جا چاپ کرد. با استفاده از این دستور می توان گزارشات را جهت چاپ نهایی ذخیره نمود. این دستور در منوی چاپ یافت می شود.
Adjustment Factor: عامل تعدیل یا نسبت ارزش بازار تعدیل شده به ارزش مالی. در حقیقت با ضرب عامل تعدیل در ارزش مالی هر یک از ورودی ها و خروجی های پروژه, ارزش بازار تعدیل شده آنها حاصل می شود و به منظور حذف انحرافاتی است که در قیمت های بازار صورت می پذیر. ارزش بازار تعدیل شده در ارزیابی اقتصادی پروژه کاربرد دارد و عامل تعدیل در پنجره های تعدیل هر یک از ورودی ها و خروجی های پروژه به صورت مجزا تعریف می گردد.
Agricultural: پروژه های کشاورزی. منظور پروژه هایی است که هدف اصلی آنان تولید و فروش محصولات کشاورزی و دام و طیور می باشد. نوع پروژه که یکی از انواع آن کشاورزی است در پنجره پروژه جدید مشخص می گردد.
Allowances: معافیت, پاداش. این گونه معافیت ها و پاداش ها به منظور تشویق سرمایه گذاری در برخی موارد خاص توسط مقامات دولتی اعطاء می شود که در نهایت باعث کاهش بدهی های مالیاتی می شو. مبلغ معافیت سرمایه گذاری از سود کسر می شود که این باعث کاهش مالیات قابل تمحاسبه می گردد. معافیت استهلاک نیز هم ارزش دفتری دارایی ها را می کاهد و هم استهلاک قابل کسر را طی یک دوره مالی افزایش می دهد که این دو مسئله هر دو به همراه یکدیگر باعث کاهش مالیات محاسباتی می شود. این معافیت ها در پنجره مالیات ها و معافیت ها تعریف می شود.
Analyze: تحلیل. در این بخش منظور تحلیل های اقتصادی است که ارزش های اقتصادی از طریق تعدیل اطلاعات مالی محاسبه می نماید.
Annual Sales: میزان فروش محصولات و خدمات یک پروژه طی هر یک از سال های فاز بهره برداری پروژه. این میزان در پنجره برنامه فروش برای هر یک از محصولات و خدمات به طور مجزا تعریف می شود.
Annuity: یک نوع از بازپرداخت وام های مربوط به پروژه که در آن جمع پرداخت های بهره واصل وام ثابت می ماند. در حقیقت بهره با افزایش در اصل (اقساط) وام, کاسته می شود. نوع وام در پنجره تامین مالی در بخش شرایط وام تعریف می شود.
Assign Economic Analysis: اجرای تحلیل اقتصادی. با انتخاب این گزینه, کلیه اقلام مالی مربوط به تحلیل های اقتصادی انتخاب می شوند که معیار این انتخاب دو مورد می باشد: ۱) انحراف زیاد از قیمت های بازار و ۲) ارزش های بالا نسبت به سایر اقلام, که ایندو معیار بایستی به صورت همزمان لحاظ شوند. این گزینه در منوی تغییرات (Edit Menu) یافت می شود.
Balance sheet and Ratios: ترازنامه و نسبت ها (مالی و کارایی). ترازنامه در واقع تصویر واحد تجاری را در یک لحظه از زمان نشان می دهد.در تراز نامه ارزش دارایی ها و بدهی ها و تفاوت آنها که خالص ثروت شهرت دارد, تشریح می شود. نسبت ها نیز نمایانگر روابط موجود بین پارامترهای مختلف استخراج شده از ترازنامه می باشند که به عنوان شاخص هایی جهت ورشکستگی, نقدینگی و یا سوددهی به کار گرفته می شوند. از جمله این نسبت ها می توان به نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام و یا نسبت جاری اشاره کرد.
Break-even-analysis: تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر. در نقطه سربه سر, درآمد فروش به طور کامل قادر به پوشش هزینه های ثابت و متغیر می باشد و چیزی به نام سود برای واحد تجاری باقی نمی ماند.
واحد تجاری زیر نقطه سربه سر با زیان رو به روست و بالای آن نقطه سودده خواهد بود. نقطه سربه سرمی تواند در قالب حجم فروش, درآمد و یا درصد ظرفیت به کار گرفته شده, عنوان گردد. نقطه سر به سر شاخصی جهت ریسک محسوب می شود که این ریسک با افزایش ظرفیت در نقطه سر به سر, افزوده می شود.
Business Result: نتایج تجاری. این نتایج شامل یکسری گزارشات مالی (درآمد, تراز نسبت ها, جریانات نقدی, هزینه های مستقیم, سربه سر و غیره) قابل چاپ می باشند. در حقیقت نتیجه تحلیل های مالی در قالب نتایج قابل نمایش و چاپ هستند.
Calculation: محاسبه. در واقع محاسبات بر روی داده های ورودی پروژه انجام می گیرد که نتایج تجاری حاصل این محاسبات خواهند بود. جهت اجرای محاسبات از منوی مقیاس (Module) استفاده می شود.
Calculator: ماشین حساب. وسیله ای جهت انجام محاسبات ریاضی. استفاده از این ابزار مناسب از طریق منوی تغییرات امکان پذیر می شود. همچنین در بالای صفحات مورد استفاده در نرم افزاری و بسیاری از پنجره های مربوط به ورود اطلاعات مورد نیاز پروژه, این ماشین حساب با شکل خاصی (قرمز رنگ) ملاحظه شده و قابل استفاده می باشد.