مصاحبه در اپلای – دوسال بعد
حدود دوسال پیش زمانی که دانشجوی ارشد علوم کامپیوتر شریف بودم این پست که تجربیاتم در مصاحبه برای اپلای بود رو نوشتم. اونسال توی دانشگاه ETH سوییس در رشته علوم کامپیوتر پذیرش گرفتم و امروز میخوام تجربیاتم در مصاحبه رو از دید دیگه ای بنویسم. از دید یک مصاحبه گر!
توی این دوسال من شانس حضور به عنوان مصاحبه گر در مصاحبه های مختلف رو داشتم. هنوزم همه ی تجربیات من در مورد مصاحبه های علمی و دانشگاهیه. تجربیات من در مقام مصاحبه کننده عبارتند از:
- دو مصاحبه مستقیم برای گرفتن دانشجوی لیسانس و ارشد: توی این دو مصاحبه من مصاحبه کننده اصلی بودم. هدف هردو مصاحبه برای قبولی دانشجو برای پروژه ای بود که روش کار میکردم. توی هر دو مصاحبه یک نفر کنار من بود.
- سه مصاحبه غیر مستقیم برای دانشجو گرفتن: توی این مصاحبه ها من نفر اصلی نبودم. اما قسمتی از سوالات رو من میپرسیدم و در نهایت نظر میدادم در مورد گرفتن اون مورد.
- یک مصاحبه غیر مستقیم برای گرفتن اینترن: مثل بالا با این تفاوت که قرار بود اینترن گرفته بشه.
برای شروع بحث بیایید یکم فرایند مصاحبه رو تجزیه کنیم. فرض کنید شما یک ساعت مصاحبه دارید. زمان مصاحبه رو بر اساس نوع سوالات و بحث هایی که میشه میتونیم تقسیم کنیم. به طور کلی، بخش های اصلی یک مصاحبه عبارتند از:
- سوالات تکنیکال: توی این بخش سوالات علمی از شما پرسیده میشه.
- سوالات عمومی در مورد خودتون: توی این بخش بیشتر از شما خواسته میشه از خودتون و بکگراندتون بگید.
- بخش توضیحات در مورد پروژه/لب/دانشگاه: توی این بخش مصاحبه کننده بیشتر توضیحاتی در مورد گروه، لب و یا دانشگاه و بعضا شهر و کشور میده.
- سوالات شما: توی این بخش شما وقت دارید سوالاتی از مصاحبه کننده بپرسید.
بر اساس تجربه من هر مصاحبه یه ترکیبی از ماژول های بالا با وزن های متفاوته. مثلا مصاحبه هایی که تکنیکال تراند، بیشتر سوالات تکنیکال پرسیده میشه تا توضیحات کلی در مورد دانشگاه (شکل ۱).
برای هر بخش استراتژی متفاوت و نکات متفاوتی به شما کمک میکنه که نظر مثبت مصاحبه گر رو جلب کنید. در ادامه به بررسی این نکات میپردازیم.
۱. بخش سوالات تکنیکال
سوالات تکنیکال یکی از سخترین بخش های مصاحبه هستند. این سوالات میتونند رنج وسیعی (از سوالات پروگرمینگ تا سوالای تیوری و بعضا در مورد درسهای لیسانس و…) باشند.
سوالات این بخش عموما از قبل (توسط مصاحبه کننده) طراحی شده اند و مصاحبه گر در زمان مصاحبه سوال جدیدی طراحی نمیکنه. این به این معنیه که اولا مصاحبه گر دوست داره جواب دقیقی برای سوالاتش بگیره (اون چیزی که توی ذهنشه از قبل) و در ثانی، نوع فکر کردن شما رو بفهمه.
مهمترین نکات مربوط به این بخش مصاحبه ها عبارتند از:
- مطمعن بشید سوال رو درست فهمیدید: خیلی از اوقات مصاحبه شونده ها مشکلشون با خود سوال نیست. اونها سوال رو بلدند ولی مشکل اینه که منظور سوال رو نفهمیدن. پس بهترین کار اینه که مطمعن بشید که سوال رو درست و کامل متوجه شدید.
یک راه خیلی موثر برای من (و اکثر کسایی که حرف زدم باهاشون) اینه که همیشه سوال رو یک دور برای مصاحبه کننده بازگو میکنم و ازش میخوام که بهم بگه آیا درست فهمیدم منظورشو یا نه. من یادمه که حتی وقتی سوال رو بلد بودم هم اینکار رو میکردم چون بهم کمک میکرد استرسم کمتر بشه.
۲. بلند بلند فکر کنید: وقتی جواب نهایی یک سوالی رو دقیق نمیدونید سعی کنید راه حلی که به ذهنتون میرسه رو بلند بلند بهش فکر کنید و بگیدش. این هم کمک میکنه که مصاحبه گر مسیر فکری شما رو بفهمه و هم خیلی وقتا چیزی که دنبالشو رو لابلای حرفای شما (بدون اینکه متوجه باشید خودتون) پیدا میکنه. در بدترین حالت هم شما رو اکتیو میبینه و این یه علامت خوبه توی مصاحبه.
۳. نبافید: توی بخش سوالات تکنیکال شما قرار نیست از زمین و زمان حرف بزنید برای مصاحبه کننده. همونطوری که گفتیم اون دنبال جواب مشخصیه و اینکار فقط ذهنش رو پرت میکنه به جای دیگه که در نهایت برای شما نکته مثبتی نداره. به عنوان مثال من توی یکی از مصاحبه هام تفاوت دو مدل شبکه عصبی رو از مصاحبه شونده پرسیدم و اون شروع کرد از RL و چیزای دیگه حرف زد و اینکه توشون تجربه کار داشته. این واسه من کاملا یه پوینت منفی بود!
۲. بخش سوالات عمومی در مورد خودتون
این بخش معمولا در ابتدای مصاحبه شماست. وقتی ازتون میخوان که در مورد خودتون و بکگراندتون توضیح بدین. مهمترین نکته های این بخش عبارتند از:
- پلن داشته باشید: سعی کنید مسیر زندگی علمی و کاریتون رو از قبل مشخص کنید و طوری تمرین کنید که راحت بتونید (اونم به انگلیسی) بیانش کنید. میتونید یه چارتی داشته باشید روی کاغذ کنارتون که ترتیب کارهایی که کردید رو بگید. اول دبیرستان، بعد دانشگاه، بعد اینترنشیپ، بعد اون پیپر، بعد….
اگر بتونید طوری بکگراندتون رو منتقل کنید که ذهن طرف مقابل پراکنده نشه، شما احتمالا تا حد خوبی برنده اون بخش مصاحبه هستید. پس واسش آماده باشید.
۲. مرتبط ترین ورژن خودتون رو ارایه کنید: وقتی دارید بکگراند خودتون رو دسته بندی میکنید، ممکنه به این فکر کنید که خب تعداد زیادی ایتم وجود داره که وقت نمیکنم همه رو بگم. اینجاست که باید بهتون بگم سعی کنید طوری بکگراندتون رو (تا حد امکان) بگید که به کار و علاقه اون ادم مرتبط باشه. مثلا شما نفر اول مسابقات شنا در دبیرستان شدید و مصاحبه کننده در یادگیری ماشین کار میکنه. احتمالا توضیح زیاد در مورد مسابقه شنا کمکی به شما برای جلب توجهش نمیکنه. پس از زمانتون برای هرچه مرتبط تر نشون دادن خودتون استفاده کنید. اگر دیدید خیلی مطلبی وجود نداره (یا کمه) میتونید حتی در مورد پروژه ها و درس های مرتبط هم حرف بزنید! اما مرتبط باشید!
۳. در مورد اداعاهاتون دقیق باشید: اگر کاری کردید که توضیحش میدید، یا موضوعی هست که توی بکگراند خودتون مطرحش میکنید، حتما مطمعن بشید که کامل میدونیدش. یکی از بدترین زمان ها توی مصاحبه وقتی هست که شما در مورد چیزی ادعا میکنید و بعد با یکی دوتا سوال ساده مشخص میشه که اونقدر هم بلد نیستید. همچنین به این نکته توجه کنید که خیلی وقت ها حرف های شما باعث ایجاد سوالات بعدی توی مصاحبه میشه. پس مطمعن شید که ادعاهای دقیق و درستی میکنید.
۳. بخش توضیحات در مورد پروژه/لب/دانشگاه و سوالات شما
بعد از پشت سر گذاشتن بخش های سخت قبلی، این بخش جالب شروع میشه. اینجا شما کار سختی ندارید چون نیاز دارید صرفا شنونده خوبی باشید. اینجا سعی کنید تا میتونید اطلاعات بگیرید. دقت کنید که از توضیحات این بخش توی پرسیدن سوالات خوب قراره خیلی استفاده کنید!
این بخش معمولا با بخش سوالات شما همراهه که به شما اجازه میدن سوالاتی بپرسید. نکته های زیر به نظرم میتونند اینجا کمک کنند:
- از پول حرف نزنید (مگر اینکه ازتون بپرسند): همه ی ما میدونیم که پول چقدر فاکتور مهمی توی فرایند مهاجرت هستش. با این حال، پرسیدن سوال در مورد پول توی مصاحبه پوینت خاصی برای شما نداره. اونم وقتی که هنوز نتیجه مصاحبه و اون گروه واستون مشخص نیست. من در دو مورد دیدم که سوال در مورد پول به معنی “دنبال ریسرچ نبودن” برداشت شده. پس به نظرم ریسک نکنید و سوالی در مورد میزان پول، شهریه یا چیزای اینطوری نپرسید. وقت برای فهمیدن این موارد زیاد هست.
- سوالات حرفه ای بپرسید: با پرسیدن چند سوال میتونید نشون بدید حرفه ای هستید. اگر کسی که با شما مصاحبه میکنه خود استاد بود، در مورد پروژه ها بپرسید. سوالهای مثل اینکه “شما روی چه پروژه هایی کار میکنید توی گروه؟” میتونن سوالات خوبی باشند که هم شما رو حرفه ای نشون میدن هم پاسخشون به شما در انتخاب اون گروه کمک زیادی میکنن.
وقتی مصاحبه کننده شما خود استاد نیست حتما در مورد ارتباط دانشجوها با استاد حرف بپرسید. اینکه روزانه چقدر وقت میگذاره یا چه انتظاراتی از دانشجو هست سوالات خیلی مهمی هستند. تا میتونید این سوالات رو بپرسید.
جمع بندی
ما همیشه شنیدیم که اپلای فرایندی هستش که شانس توش خیلی دخیله. با این حال بخش هایی از اپلای هستند که شما میتونید شانس خودتون رو خیلی بالاتر ببرید. یکی از مهمترین این بخش ها مصاحبه ها هستند. پس اگر مصاحبه ای گرفتید براش برنامه ریزی دقیق بکنید و سعی کنید با نهایت توانتون وارد بشید. سعی کنید که هر مصاحبه برای شما برابر با گرفتن آفر از اون گروه باشه.
در مورد این متن (و متن قبلی) اگر پوینتی به نظرتون اومد میتونید بگید و اضافه کنم. همچنین اگر سوالی داشتید میتونید از من داخل تلگرام بپرسید.
ایدی تلگرام: sashkboos
موفق باشید.