“چجوری بیام آلمان؟!”
توی این پست قصد دارم با توجه تجارب شخصیم در مورد راه‌های مختلف مهاجرت به آلمان، به ویژه مهاجرت تحصیلی بنویسم.
چند وقتیه که بیشترین سوالی که دوست و آشنا و غریبه ازم میپرسن اینه که: “چطوری میتونم بیام آلمان؟”. برای همین تصمیم گرفتم که اولین ویرگول خودم رو به این موضوع اختصاص بدم تا شاید کمک کوچیکی در تصمیم‌گیری به اونهایی بشه که میخوان از ایران خارج بشن و آلمان رو به عنوان یکی از مقصداشون در نظر دارن.
برای اقامت طولانی مدت و زندگی در آلمان (به صورت مستقل) سه راه بیشتر وجود نداره: پناهندگی، ویزای کاری و دانشجویی.
مهاجرت از طریق پناهندگی:
خیلی‌ها اولین راهی که برای خارج شدن از ایران به ذهنشون میرسه پناهندگیه. مخصوصاً برای آلمان که سابقه خوبی در پذیرفتن پناهجوها داره. شاید ذهنیتی که از این نوع مهاجرت وجود داره باعث میشه که پناهندگی در لحظه اول روش خیلی خوبی با آینده ای روشن و همراه با زندگی راحت و بی دردسر به نظر برسه ولی اصلا اینطور نیست. اقلاً تو این دورۀ زمانی برای امثال ما ایرانی‌ها شرایط خوبی نیست. با ورود سیل پناهنده‌های سوری و جنگ زده‌ها به آلمان، مردم کشورهای امن مثل ایران توی اولویت‌های بعدی هستن و خیلی سخت جواب مثبت میگیرن. ایرانی‌های زیادی رو دیدم و موارد زیادی رو شنیدم که هنوز بعد از چند سال هنوز باهاشون مصاحبه اولیه رو هم نکردن و کاملاً در بلاتکلیفی هستن.
دلیل و مثال برای اثبات اشتباه بودن تصمیم برای مهاجرت از این روش زیاد دارم ولی متاسفانه باعث طولانی شدن این پست میشه و از حوصله خارجه. همیشه به همه گفتم، اینجا هم میگم که به نظر من مهاجرت از طریق پناهندگی از چاله در اومدن و توی چاه افتادنه. به نظرم کسی که میخواد برای این نوع مهاجرت هزینه‌ای کنه، با سرمایه‌گذاری همون مبلغ برای یادگیری زبان آلمانی و مهاجرت به صورت دانشجویی آیندۀ خیلی روشن‌تری خواهد داشت.
مهاجرت از طریق ویزای کاری:
شما میتونی با پیدا کردن کار در آلمان و با توجه به مدت اعتبار قرارداد کاریتون ویزا بگیرید و به آلمان بیاید. ولی مشکلی که در این راه هست اینه که به خاطر مشکلات ویزا و زمان طولانی ای که برای صدور ویزا وجود داره کارفرمای آلمانی ترجیح میده که از متخصص کشورهای دیگه استخدام کنه. به همین دلیل این راه یکی از سخت ترین و غیرمعمول‌ترین راه‌های مهاجرت به آلمان برای ایرانی‌هاست.
ولی هیچ چیز غیر‌ممکن نیست. میتونید شانستون رو امتحان بکنید و موقعیت‌های شغلی مناسبتون رو در سایت‌های مختلف کاریابی مثل StepStone یا Indeed پیدا کنید و براشون اپلای کنید.
مهاجرت با ویزای دانشجویی:
معمول‌ترین روش برای مهاجرت به آلمان از طریق ویزای دانشجویی هست. شما از یک دانشگاه در آلمان پذیرش میگیری، ویزای دانشجویی میگیری و برای تحصیل به آلمان میری.
چه مراحلی رو باید برای گرفتن پذیرش از دانشگاه طی کنم؟
- ترجمه مدارک تحصیلی و نمرات از دبیرستان تا آخرین مقطع تحصیلی و گرفتن تاییدیه از دادگستری و وزارت امور خارجه. این مدارک بعدا باید در سفارت آلمان هم تایید بشن.
- تصمیم‌گیری در مورد تحصیل به زبان انگلیسی یا آلمانی: هر کدوم از این موارد خوبی‌ها و بدی‌های خودش رو داره. زبان انگلیسی انتخابتون رو محدودتر میکنه و شانس گرفتن پذیرش رو پایینتر میاره ولی تا حدودی تموم کردن درستون سریعتر و راحتتره. از طرفی اگر زبان آلمانی رو انتخاب کنید، با معدل پایینتر شانس گرفتن پذیرشتون خیلی بیشتر از وقتی هست که به زبان انگلیسی اپلای میکنید، چون تعداد رشته های ارائه شده به زبان آلمانی به طور قابل توجهی بیشتر از انگلیسی ها هست و این موضوع رقابت رو بین داوطلب‌ها کمتر میکنه. یادگیری آلمانی سخته و همین موضوع تموم کردن درس رو سخت تر میکنه و به تاخیر میندازه. ولی اگه زبان آلمانی رو انتخاب کنید، با یک بار سختی کشیدن از خیلی از موانع و مشکلات عبور میکنید. چرا؟ چون شما فقط روی یادگیری آلمانی تمرکز میکنید و بودن در جامعه به این مورد کمک مضاعف میکنه. در حالیکه وقتی به زبان انگلیسی درس میخونید، باید روی دو زبان تمرکز کنید که کار رو برای هر دو زبان مشکل میکنه. کسی که به زبان آلمانی درس بخونه، بعد از تموم شدن درسش و با توجه به تسلطش به زبان آلمانی خیلی راحت‌تر از کسی که انگلیسی رو بهتر بلده میتونه کار پیدا کنه.
- پیدا کردن رشته/دانشگاه مورد علاقه تون: توی سایت DAAD میتونید با کمک فیلترهای مختلف رشته های مورد نظرتون در آلمان رو پیدا کنید و همچنین همونجا اطلاعات کامل راجع به رشته، دانشگاه، شرایط پذیرش و نحوهٔ اپلای کردن رو بخونید.
- بعد از گرفتن پذیرش باید برای گرفتن ویزا اقدام کنید. با توجه به سیستم جدید وقت دهی سفارت آلمان و صف‌های طولانی انتظار، باید از حدود یک تا یک سال و نیم قبل از رفتنتون فکر گرفتن وقت مصاحبه از سفارت باشید!
در تمام مراحل مهاجرتتون از تصمیم گیری تا اپلای کردن و مراحل بعد از اون میتونید از فروم فارسی زبان ApplyAbroad کمک بگیرید. این فروم اطلاعات کافی برای مهاجرت به اکثر کشورهای جهان رو داره و همیشه به روزه. من خودم تنها منبع اطلاعاتیم زمانی که اپلای میکردم همین فروم بود و هنوز هم به همه توصیه‌اش میکنم.
چند نکته در مورد اقامت دانشجویی در آلمان:
- برای هر سال اقامت در آلمان، هر دانشجو باید سالی ۸۰۰۰ یورو همراه خودش داشته باشه. این ۸۰۰۰ یورو هزینه‌ای هست که دولت آلمان برای یک سال زندگی دانشجویی در این کشور تخمین زده و به نوعی ضمانتی است که شما از نظر مالی به کمک دولت آلمان نیازمند نخواهید شد.
- اگر متاهل هستید، همسر و فرزندانتون هم میتونن به عنوان همراه باهاتون به آلمان بیان. برای اونها هم نفری ۸۰۰۰ یورو در سال رو باید در نظر بگیرید.
- هزینه زندگی دانشجویی در آلمان به شهر محل زندگی و به سبک زندگی خود شخص بستگی داره. با این حال میشه گفت به طور متوسط هزینه زندگی ماهیانه هر دانشجو در آلمان چیزی حدود ۵۰۰ تا ۷۵۰ یورو هست.
- هر دانشجو قانوناً اجازه ۲۰ ساعت کار در هفته رو داره. پایینترین دستمزد در آلمان (در سال ۲۰۱۸) ساعتی ۸.۸۴ یورو هست.
- کارهای دانشجویی و نیمه وقت در شهرهای بزرگتر راحت‌تر پیدا میشه و هر چی دانش زبان آلمانیتون بیشتر باشه، شانس پیدا کردن کار هم بیشتر میشه.
- همه در آلمان تحت بیمه درمانی هستن و دانشجوها هم از این قاعده مستثنی نیستن. اگر چه دانشجوها باید خودشون ماهیانه حق بیمه شون رو پرداخت کنن.
- شاید مهمترین نکته: در آلمان برای تحصیل کردن چیزی به اسم محدودیت سنی وجود نداره. شما هر چند سال داشته باشید باز هم شانسی برای تحصیل در آلمان دارید. شاید فکر کنید حالا که من ۳۰ ساله‌ام دیگه برای اپلای کردن واسه مقطع فوق‌لیسانس هم خیلی دیره و شانسی ندارم. در حالیکه من حتی کسی رو میشناسم که تو این سن برای مقطع لیسانس اپلای کرد و الانم همینجا تو آلمان مشغول تحصیله. تنها چیزی که اهمیت داره اینه که شما بتونی فاصله زمانی بین مقاطع مختلف تحصیلتون رو به خوبی مثلاً با سابقه کاری مرتبط توجیه کنید. پس به هیچ وجه ناامید نشید چون همیشه شانسی هست.
مطمئناً نکات زیاد دیگه‌ای درباره موارد بالا بود که به دلیل طولانی شدن پست از گفتنشون امتناع کردم ولی سعی کردم تا جایی که ممکنه نکات مهم و کلی رو پوشش بدم.
این اولین بار بود که مینوشتم و از دوستان صاحب سبک و حرفه ای به خاطر اشتباهات و اشکالات احتمالی نگارشیم عذر میخوام و از نظرات و پیشنهادات همگی استقبال میکنم.