چگونه به درستی از یک شرکت جدا شویم یا ادب از که آموختی، از بی ادبان
ما به عنوان کارمند در طول زندگی کاری خود معمولا شرکت های مختلفی را به منظور های مختلف مانند: کسب تجریه جدید، افزایش درآمد، اخراج، عدم علاقه شغلی و … تغییر میدهیم.به تازگی به دلیل جدا شدن یکی از همکارانم از تیم ما دوباره این مساله برای من یادآور خاطرات قدیمی خودم بود.به همین دلیل تصمیم گرفتم تجربیات شخصی خودم را برای این موضوع به رشته تحریر درآورم.طبق معمول نکات زیر تجربه شخصی من می‌باشد و ممکن است همه با آنها موافق نباشند.
نکته اول – توجه به قرارداد
هر همکاری شغلی معمولا با امضا یک قرارداد شروع می‌شود.این قرارداد شامل بخش های مختلفی مانند :
- مشخصات کارفرما
- مشخصات کارگر
- تاریخ شروع و اتمام
- حقوق
- زیر حقوق پرداختی ( شامل حق مسکن، حق اولاد، بیمه و … )
- نحوه محاسبه مرخصی ها
- ساعات کار
- محل کار
- شرح مسئولیت
- محل و مسئول حل اختلاف
- …
می باشد.هر شرکت نیز بر اساس نظر مدیران خود ممکن است بخش هایی به قرارداد اضافه یا کم کنند که در قانون کار به آن اشاره نشده است.برای مثال : “عدم پرداخت اضافه کار”، “عدم پرداخت حق ماموریت” که با کارگر معمولا توافق می‌شود.اولین نکته مهم برای هر کارگری بررسی دقیق تمام موارد قبل از امضا این قرارداد می‌باشد.البته نگران نباشید، اگر در قرارداد شما تصبصره و یا موردی وجود داشته باشد که با قانون وزارت کار در تناقض باشد، حتی بعد از امضا قابل بررسی مجدد در مراجع معرفی شده در بخش حل اختلاف ( که وزارت کار و امور اجتماعی) می‌باشد، وجود دارد.
نکته مهم بعدی در قرارداد، درخواست نسخه دوم قرارداد با امضا و مهر صاحب امضا ( که معمولا مدیر عامل شرکت می‌باشد) می باشد.متاسفانه من شخصا در شرکت های مختلف این مورد را به کرات دیده ام که قرارداد پرسنل به آنها تحویل داده نشده و بعد از به وجود آمدن مشکل، به دلیل اینکه هیچ قراردادی نزد کارگر برای ارجاع وجود نداشته، مشکلاتی به وجود آمده است.البته برای این موارد نیز راه حال هایی وجود دارد که بحث این نوشتار نیستند.
نکته مهم بعدی که می‌بایست به آن توجه کرد، وجود دو نسخه غیر یکسان از قرارداد می‌باشد.متاسفانه به دلیل‌های گوناگون در 99% شرکت هایی که من افتخار همکاری داشته‌ام، برای مسائل مختلف از قبیل مالیات، کم بود بودجه و … شرکت ها دو نسخه قرارداد برای کارگر تنظیم میکنند که یکی با حداقل حقوق وزارت کار و امور اجتماعی و دومی با حقوق توافق شده می‌باشد.حتمی می‌توانید حدس بزنید که قرارداد اول معمولا با مهر و امضا به شما تحویل داده می‌شود و قرارداد دوم را شما هیچگاه بعد از امضا نخواهید دید.این مورد هم مزایایی دارد و هم مضرات.وقتی قراردادی برای ارجاع وجود نداشته باشد دست شما برای گرفتن حق و حقوق خود بسته است ولی وقتی قراردادی وجود نداشته باشد، ارجاع به آن توسط کارفرما نیز قابل انجام نیست.مگر اینکه قرارداد فوق را به مراجع ذی صلاح ارائه کنند که این خود تخلفی بزرگ برای کارفرما خواهد بود.پیشنهاد شخصی من به شما این است که هیچگاه با کارفرما وارد مشاجره های حقوقی نشوید ( به زبان خودمانی : ارزش ندارد ).
نکته دوم – قانون کار برای خروج از یک کارگاه را بشناسید
طبق قانون کار، کارگر برای خروج از بنگاه اقتصادی که مشغول به کار می‌باشد، سه راه کلی دارد :
- اتمام قرارداد.
- فسخ قرارداد و یا اخراج.
- استعفا.
اتمام قرارداد
در صورتی که قرارداد کاری شما طبق قرارداد به اتمام رسیده باشد، کارفرما در هر لحظه می‌تواند از شما درخواست کند که محل کار خود را ترک کنید و شما طبق قانون هیچ حق و حقوقی بعد از اتمام تاریخ اتمام کار درج شده قرارداد نخواهید داشت.متاسفانه باز به دلیل مشکلات مختلف مانند مشکلات اقتصادی و … این مورد جدیدا به کرات دیده می‌شود که قرارداد های همکاری حتی به صورت ماهانه بسته می‌شوند که به نظر شخصی من کاری غیر حرفه ای و در عین حال غیر انسانی می‌باشد(قابل توجه کارفرما های محترم).
پس دقت کنید که تاریخ اتمام قرارداد شما چه تاریخی است تا دچار مشکل نشوید.پیشنهاد می‌کنم شرکت‌هایی را برای کار انتخاب کنید که قراداد های بلند مدت داشته باشند.
فسخ قرارداد و یا اخراج
ذات انسان با خطا آمیخته شده است.ولی گاهی این خطا ها باعث مشکلاتی در روند اجرای کار می‌شود که سازمان تحمل آن را ندارد و تصمیم به قطع همکاری می‌گیرد.چرایی فسخ قرارداد فارق از اینکه مشکل شخصی باشد یا بر اساس قراداد شخص امکانش وجود داشته باشد، دارای شرایط خاصی است که باید هم از طرف کارگر و هم کارفرما لحاظ شود.یکی از این موارد مهلت اعلام دلیل اخراج و یا فسخ قرارداد به کارگر توسط کارفرما می‌باشد.زیرا دلیل فسخ قرارداد می‌بایست به دلیل های مشخصی انجام گیرد که از حوصله این نوشتار خارج است.برای اطلاعات بیشتر این متن را مطالعه نمایید.
استعفا
یکی از رایج ترین انواع اتمام همکاری استعفا می‌باشد.استعفا به دلیل های مختلفی انجام می‌گیرد.دلیل استعفا هرچه باشد برای ارائه آن قوانینی وجود دارد که دانستن آن برای جلوگیری از از دست رفتن حق و حقوق کارگر امری لازم می‌باشد.
نکته اول : شما نمیتوانید بعد از ارائه استعفا از شرکت خارج شوید.البته هیچکس نمی‌تواند شما را مجبور به رفتن به جایی بکند، ولی اگر در قرارداد شما، زمانی برای خروج از شرکت از زمان ارائه استعفا وجود نداشته باشد، شما می‌بایست یک ماه بعد از ارائه استعفا نامه خود در محل کار خود حضور داشته باشید.در برخی مواقع، کارگاه ها با کارگران خود توافق می‌نمایند که یا این زمان کمتر از زمان 1 ماه باشد و یا بیشتر.در هردو صورت توافق کتبی امضا و مهر شده در دونسخه لازم می‌باشد.
نکته دوم : درصورتی که از زمان 15 روز از زمان ارائه استعفا نامه، استعفا خود را پس نگیرید، امکان استرداد استعفا وجود نخواهد داشت !
نکته سوم : اگر از زمان مشخص شده – یک ماه از زمان ارائه درخواست- شما بدون هماهنگی همکاری خود را با سازمان قطع کنید، بعضی از حقوق شما مانند حق سنوات به شما پرداخت نخواهد شد.
نکته چهارم : برای جلوگیری از هرگونه از سوء تفاهم حتمی در بازه زمانی یک ماه مذکور حتمی سروقت در محل کار حاضور داشته باشید و حتمی ورود خروج خود را با روش های معمول سازمان ( دستگاه حضور و غیاب ، ثبت دستی و …) ثبت کنید.
نکته پنجم : حتمی یک نسخه امضا و مهر شده استعفا خود جهت اثبات وصول استعفا را از محل کار خود دریافت کنید.
نکته سوم – همکاری کنید
خوب یا بد، جذاب یا سخت، به هر حال شما برای انجام کاری در یک کارگاه (شرکت) استخدام شده‌اید.پس اگر کاری در دوران فعالیت خود در آن شرکت به شما محول شده، به صورت تمام کمال به نفر بعد انتقال دهید.هرگز از روش های کینه توزانه استفاده نکنید، زیرا :
- در هر صورت این کار غیر انسانی است.
- رفتار حرفه ای به شمار نمی‌رود.
- شما در قبال انتقال اطلاعات مسئول هستید.
- چهره حرفه ای شما را خراب می‌کند.
- دست کارفرما برای پرداخت نکردن حق و حقوق شما را باز می‌کند.
اگر کمی هم دغدغه های مذهبی داشته باشید احتمالا برایتان رضایت قبلی کارفرما برای پرداختی به شما هم جزو موارد خواهد بود.
در صورتی که در شرکت هایی که ماهیت عملیاتی و دانش بنیانی دارند – مانند شرکت های نرم افزاری – تمام کارها و روال های کاری خود را – تاکید می‌کنم، روال‌های کاری هم با اهمیت هستند- را به هر صورت ممکن، مانند: سند،صوت، تصویر، ویدیو و… را مستند کنید.
بهترین روش برای انتقال این دانش، درخواست از مدیریت سازمان برای معرفی یک جانشین در جهت تحویل کار به آن فرد می‌باشد.با این روش شما می‌توانید به صورت کلامی نیز این نوع اطلاعات را منتقل کنید.
نکته چهارم – در دسترس باشید
طبق قانون در صورتی که شما موارد ذکر شده را رعایت کرده باشید، بعد از یک ماه می‌توانید بدون مشکل محل کار خود را ترک کنید، ولی معمولا بازه زمانی یک ماه درصورتی که شما مدت زمان زیادی در شرکت مشغول به کار بوده باشید و یا مسئولیت های زیادی داشته اید، مدت کمی برای پیدا کردن جایگزین، انتقال اطلاعات و انتقال مسئولیت خواهد بود.یک فرد حرفه ای این موضوع را درک کرده و بعد از خروج از یک شرکت تا مدت‌ها پاسخگوی سوالات فرد جایگزین خود خواهد بود.
نتیجه گیری
خروج از یک شرکت هم برای کارگر و هم برای کارفرما پروسه ای زمان بر و همچنین هزینه بر خواهد بود.اگر علاقه دارید در محلی کارکنید که دچار این مشکلات نوشید، پیشنهاد می‌کنم برای پیدا کردن آن محیط وقت بگذارید و بعد از پیدا کردن آن محل، حتمی قراردادی قوی تنظیم کنید.
تغییر محیط کاری شاید در افراد جوان تر ( مثل خودم در دوران جوانی ) شاید عادی و بعضا جذاب به نظر می‌رسد، ولی در اصل علاوه بر سختی های شخصی و شرکتی، رزومه شما را نیز مخدوش می‌کند.حتی شرکت هایی هستند که از افرادی که زیاد محیط های کاری خود را تغییر می‌دهند به خوبی استقبال نمی‌کنند!
پیشنهاد می‌کنم اول سعی در رفع مشکلات خود با مجموعه خود کنید، سپس از کار خود خارج شوید.
در آخر هم از احسان همکار عزیزم که عامل نوشتن این نوشتار به دلیل قطع همکاریش با مجموعه بود و نمونه یک همکار حرفه ای بود بابت دوران کاری خوبی که با یکدیگر داشتیم تشکر کنم.
احسان جان امیدوارم موفق باشی !