چجوری تو آلمان کار پیدا کنیم؟
فک کردم این تیتر خیلی تو گوگل جستجو بشه، تو یه گروه تلگرامی عضوم که ۱۲۳۵۰ تا عضو داره، ازین ۱۲هزار نفر احتمالا بیش از نصفشون هنوز ایرانن و میخوان مهاجرت کنن به آلمان و ازین حداقل ۶ هزار نفر حتما گروهیشون این عنوان رو به فارسی یا انگلیسی یا آلمانی سرچ میکنن. قطعا سایت‌های زیادی هم مطالبی رو در این باره نوشتن چون گوگل حدود ۴ میلیون رکورد برمیگردونه.
منم از تجربه خودم میخوام بنویسم، به قول یکی از دوستان تا سرد نشده بنویسم. من از سه سال پیش (سال ۱۳۹۵) تصمیم گرفتم که با ویزای کاری برم آلمان، استرالیا و دانمارک رو هم نیم نگاهی داشتم که با بالارفتن قیمت ارز استرالیا از گزینه ها خط خورد و دانمارک هم ویزای اسکیل ورک رو برداشت.
اول از همه جواب دوستانی که میپرسن تو آلمان کار پیدا میشه؟ من از شما میپرسم تو ایران کار پیدا میشه؟ بله من تو ایران میتونم کار پیدا کنم، من نمیگم مشکل بیکاری نداریم تو ایران ولی در کنارش مشکل تخصص هم داریم. مشکل اینجاست که وقتی تخصص نداریم توقع داریم کار پیدا کنیم. شما ۴ سال تلاش کردی درس خوندی مهندس شدی آفرین اما مهم اینه که در کنارش شما تو رشته خودت یه تخصصی داشته باشی که توقع داشته باشی بهت کار بدن. اگر پست مدیریتی تو ایران داشتید احتمال اینکه تو آلمان به شما پست مدیریتی بدن خیلی کمه. اما اگر تخصصی دارید و تو ایران میتونید کار پیدا کنید، اینجا هم احتمالا میتونید.
من تجربه خودم که تو حوزه کاری خودم یعنی وب دولوپر هست رو مینویسم و چیز زیادی جز یک سری شنیده از رشته‌های دیگه و کار کردن تو آلمان با اون رشته‌ها نمیدونم. برای همین به نظرم اگه میخواید این نوشته رو بخونید این موضوع رو در نظر بگیرید که لینک‌هایی که گذاشته میشه شاید فقط تو رشته ما کاربردی باشه و برای رشته‌های دیگه شاید به درد نخوره.
اول از همه اینکه باید تصمیم بگیریم چیکار میخوایم بکنیم؟ من ۸ سال تو ایران سابقه برنامه نویسی با PHP داشتم و خب تصمیم گرفتم تو آلمان هم همین زبان رو ادامه بدم و برای اینکارم هم دلیل دارم. من میدونم که جاوا یا پایتون ممکنه درآمد بیشتری داشته باشه یا بازار کارش بهتر باشه بشه کار بهتری پیدا کرد اما من تو ۳ سال میخواستم هم درس بخونم که مدرک تحصیلی تو رشته مرتبط با کارم داشته باشم هم باید سرکار میرفتم و اگر میخواستم زبان جدید رو یاد بگیرم زمانی نداشتم که توش حرفه‌ای بشم، و خب همه میدونیم که با کتاب خوندن و کد زدن از روی کتاب و حتی پروژه های شخصی کوچیک نمیشه برنامه نویس شد و تجربه حین کار جدی بدست میاد. برای همین تصمیم گرفتم مهارت‌هایی که دارم رو عمق ببخشم و با زبانی که تجربه کافی ازش ندارم نیام جلو.
سایت‌های مثل لینکدین، استپ ستون، استک‌اورفلو، ایندید سایتهایی بودن که من خودم ازشون استفاده کردم و رزومه فرستادم. آمار دعوت به مصاحبه از استک اورفلو بیشتر از همه بود اما کاری که من پیدا کردم از لینکدین پیدا کردم. توی این سایت‌ها شهر رو انتخاب کنید و عنوان شغلی. البته تو استک اورفلو من خودم فقط کشور رو آلمان انتخاب میکردم و توی فیلتراش php رو میزدم برای همین همه آگهی‌هایی که تگ php داشت رو میاورد برای من. البته یک سری از نتایج که میاره مربوط به شرکت‌های نیستن درواقع ریکرویتر‌هایی هستن که برای شرکت‌ها نیرو پیدا میکنن. من چون خودم باهاشون کار نکردم اطلاع زیادی از نحوه کار کردنشون ندارم، تنها چیزی که میدونم اینه که پورسانتشون رو از شرکت میگیرن نه از شما.
به موقعیت‌ها نگاه کنید، خیلی از آگهی‌هایی که به زبان آلمانیه اگر شما آلمانی زیاد بلد نباشید یا اصلا بلد نباشید اما تخصص شما رو نیاز داشته باشند باهاتون تماس میگیرن. به خصوص تو حوزه برنامه نویسی شما نهایتا با مدیر پروژه یا مدیر محصول در ارتباطید و آدمهای تحصیل کرده حتما انگلیسی بلدن.
روی آگهی‌ها که بزنید مثلا تو لینکدین بعضی ها Easy apply هستند یعنی یه بار رزومه‌تون رو آپلود میکنید و دفعات بعد همون رو میفرسته. یک سری One Tap هستند یعنی میزنید رو دکمه و به صاحب آگهی خبر میده. ولی یه دسته دیگه هستند که تو سایت‌های دیگه هم من هرچی دیدم اینجوری بوده که میره به یه آدرسی که یا سایت خودشونه یا یه سایت آگهی دیگه که میگه اینجا فرم رو پر کنید و رزومه و کاورلتر رو آپلود کنید و بعد منتظر بشید که باهاتون تماس بگیرن.
در مورد کاورلتر من خودم کاورلتر خاصی ننوشتم و عموما هم نفرستادم، مگر چند تا مورد که الزامی بود فرستادنش. تو کاور لتر باید مشخص کنید که چرا فکر کردید برای اون پوزیشن مناسب هستید بهتره کاور لتر بر اساس هر آگهی نوشته بشه مثلا طرف گفته من نیرو میخوام برای لاراول شما همه رزومه‌ت وانیلا PHP عه یا YII2 خب باید بگی اینم MVC عه و من درکنارش لاراول رو هم دیدم فلان کارو باهاش کردم برای همین میتونم تو پوزیشنی که شما گفتین کار کنم.
اما نکته ای که خیلی مهمه نه برای آلمان بلکه برای همه جا اینه که رزومه خوب بنویسیم. من روزهای آخری که داشتم از ایران میومدم تو شرکت به نیروی جایگزین من نیاز بود و بدون استثنا همه رزومه ها بد بود. بماند که اکثرا کسایی که میومدن مصاحبه از رزومه هاشون بدتر بودن ولی رزومه‌ها واقعا پر از ایراد بود. رزومه نوشتن کار زمان‌بری هست باید بشینی هی بنویسی هی اصلاح کنی. اول که فرمت نوشتن رزومه برای آلمان باید تبولار باشه باید که کلا وجود نداره ولی بهتره که تبولار باشه و توضیح توش زیاد نباشه جایی خوندم که اون سبک نوشتن که توضیح مینویسن برای هر اسکیل برای امریکا و کاناداس ولی من چون هیچوقت برای این کشورها رزومه ای نفرستادم و سرچی نکردم نمیتونم چیزی بگم.
درمورد رزومه، سایت https://www.lebenslauf.de یک سایت آلمانیه که تمپلیت‌های خوبی داره. میتونید از قالب‌هاش استفاده کنید و رزومه تون رو تو این فرمت بنویسید.
شروع رزومه معمولا با مشخصات فردی و راه ارتباطیه. نام، نام خانوادگی، یک شماره تماس و ایمیل (شاید باور نکنید ولی یکی رزومه فرستاده بود بدون ایمیل، شماره تماس هم آخر رزومه ش اون پایین نوشته بود). در ادامه‌ش یه توضیح کوتاه راجب شما میتونه باشه و بعد سوابق تحصیلی، تا جایی که من دیدم سوابق تحصیلی رو فقط دانشگاه رو مینویسن و نکته مهم اینه که از آخر به اول مینویسن، متاسفانه رزومه‌هایی که با جابینجا ساخته میشه همیشه برعکسه. مثلا اول باید بنویسید ارشد فلان جا بعد کارشناسی. بعدش سوابق کاری که این هم از آخر به اول. اینجا قطعا خیلی مهمه که چی بنویسیم و چجوری. یه کمی سخته ولی هی مینویسی میفرستی برا شرکتا بعد سعی میکنی بهترش کنی. نکته‌ای که خودم تو رزومه‌ها دیدم و به نظرم خنده داره اینه که ما نمیخوایم به کسی که رزومه رو میخونه پز بدیم. میخوایم بهش بگیم من به دردت میخورم منو انتخاب کن. توی ایران همه تو رزومه‌هاشون همه چیو مینویسن حرفه‌ای ولی واقعا فقط از کنارش رد شدن. اینجا اگر بنویسی حرفه‌ای تو مصاحبه ازت سوال میپرسه در حد حرفه‌ای و اگر نتونی جواب بدی از نظرش تو یه آدم دروغ گو هستی و ایمیل بعدی قطعا ایمیل ریجکتی خواهد بود. بعد از سوابق کاری مهارت‌ها رو باید ذکر کنیم. من خودم مهارتهامو به بکند،فرانتند و سایر دسته بندی کردم و تو هر دسته تکنولوژی‌ها یا زبان‌هایی که بلد بودم رو نوشتم و جلوی هرکدوم میزان مهارت رو نوشتم. این میزان مهارت رو نوشتن تاثیر خوبی داره به نظرم. چون اون‌ها میفهمن تو حوزه کاریت چی بوده ولی درکنارش رفتی و ۴ تا تکنولوژی دیگه رو هم یاد گرفتی و البته اکسپرت نیستی اما میتونی یاد بگیری. مهارت‌های زبان خیلی مهمه که ذکر بشه که بدونن تو چه سطحی هستین و با چه زبان‌هایی میتونید حرف بزنید. پروژه‌های فریلنسری یا کارهای خیریه یا شرکت در مسابقات هم میتونه یکی از تب‌های رزومه باشه و اگر دوست داشتید از علایقتون هم در آخر بنویسید. در پایان یک تاریخ هم بزنید که مشخص باشه رزومه به روز هست.
معمولا میگن رزومه بین ۱ تا ۲ صفحه باشه و بیشتر نشه، منظور اینکه یاوه گویی نکنید. یه مختصری از مهمترین کار‌هایی که تو هر شرکت انجام دادید و دستاورد شما بوده رو بنویسید. اما دقت کنید که مرتبط با نیازهای مطرح شده در آگهی باشه.
بعد از اینکه این مراحل رو رفتین میتونید امیدوار باشید که به شما ایمیل بزنن و شما رو به مصاحبه دعوت کنن. مصاحبه اول معمولا با تیم منابع انسانی هست. البته این یه قانون کلی نیست و ممکنه مدیر فنی با شما مصاحبه کنه یا یه مصاحبه کاملا فنی باشه اولین مصاحبه. به هر حال تو مصاحبه با منابع انسانی (همون HR خودمون) از شما میپرسن که مارو میشناسی؟ و خب این قسمت خیلی با ایران فرق داره چون ما تو ایران برامون مهم نیست شرکته چیه کجاس کارش چیه فقط دنبال کار میگردیم اما اینجا باید برای اونا توضیح بدی که چی میدونی از شرکتشو و کارشون و چی بوده که تورو جذب کرده که براشون رزومه بفرستی. خب اینو قبل مصاحبه حتما باید براش آماده شد. معمولا یه کمی از خودشون و کارشون میگن و بعد میخوان که شما خودت رو معرفی کنی. بعدش یکی از سوال‌ها احتمالا اینه که چرا میخای کارتو عوض کنی و چرا میخوای بیای آلمان و با شرایط اینجا آشنایی داری یا نه و ازین دسته سوالا. در آخر هم از شما درباره حقوق درخواستی میپرسن که خب بستگی به شهری که میرید و میزان تخصصتون و پوزیشنی که اپلای کردید قطعا فرق میکنه. ولی یه بازه حداقل بگید.
–ویرایش۱: این رو هم بگم تو مصاحبه‌ها راجب چلنج‌هایی که داشتین و حلش کردین ازتون میپرسن و این یکی از بخش‌های مهم مصاحبه هستش. قبلش بهش فکر کنید و یه چلنجی که بتونه با نیازهای اون آگهی هماهنگ باشه پیدا کنید و اون رو بگید. مثلا ممکنه نیاز شرکت بیشتر تو زمینه دیتابیس باشه شما راه حلی که برای حل یه مشکل تو دیتابیس داشتین رو بگید میتونه براشون جذاب باشه
ادامه ماجرا برای هر شرکت فرق میکنه و ممکنه تست بفرستن انجام بدید و براشون تو گیت‌هاب بزارید، یا ممکنه تو سایتهایی مثل هکررنک بهتون تست زماندار بدن و بخوان حل کنید. من تو یه مصاحبه ازم خواستن اسکرین رو شیر کنم و سوالی که بهم نشون دادن همون لحظه حل کنم و کد بزنم. برای همین اصلا قانون یکسانی وجود نداره و هر شرکتی روند خودش رو داره. اینو در نظر بگیرید که اگر به مصاحبه دعوت شدید تا زمانی که ایمیل مبنی بر ریجکت دریافت نکردید شما هنوز از گزینه‌هاشون حذف نشدید و امیدوار باشید. آلمانی‌ها بسیار آرام و با حوصله کار میکنن و حتما بهتون خبر میدن اگر رد شده باشید.
کار پیدا کردن میزان کمی به شانس و میزان زیادی به مهارت معرفی خودتون بستگی داره و البته تخصص. پرزنت کردن یا معرفی کردن خودمون به نظر من یه مهارته، من شخصا این مهارت رو زیاد ندارم، ولی وقتی برای یک نفر تو یه کشور دیگه میخوای خودت رو معرفی کنی اختلافات فرهنگی هم به چشم میاد، ممکنه تو ایران یه حرفایی خوب باشه ولی اینجا نباشه. چیز‌هایی که خیلی مهمه تو آلمان اینه که دروغ نگید چون باید همه حرف‌هاتون رو بتونید ثابت کنید. مثلا خیلی‌ها ممکنه بگن اگه آدرس و شماره تلفن آلمان بزنی تو رزومه‌ت باهات تماس میگیرن چون ایرانه آدرست تماس نمیگیرن. این تا حدودی میتونه درست باشه چون همه شرکت‌ها امکان ویزا اسپانسر شدن ندارن، اما از طرفی شما واقعا تو آلمان نیستین پس اگر آدرس رو بنویسی آلمان یا تلفن آلمان بدی به نظر اون‌ها شما یک شخص دروغگو هستید و احتمال اینکه به شما کار رو بدن، حتی اگر نیاز داشته باشن بهتون، کم میشه.
–ویرایش۲: موقع مصاحبه ممکنه از شما بخوان با نرم افزاری مصاحبه رو انجام بدید که تو ایران فیلتره یا از طرف امریکا تحریمه یا ازتون بپرسن با فلان سرویس کار کردی که به دلیل تحریم امکان دسترسی بهش از ایران وجود نداره. نه اعتماد به نفستون رو از دست بدید و نه دروغ بگید. خیلی راحت میتونید بگید به خاطر تحریم‌های امریکا ما دسترسی نداریم که بتونیم کار کنیم باهاش اما در موردش فلان اطلاعات رو دارم.
اگر سوالی بود بپرسید سعی میکنم اگر بدونم جواب بدم یا اگر موضوعی جا افتاده بهم بگید اگر بدونم اضافه میکنم
** این پست آپدیت میشه، و قسمت آپدیت شده رو با –ویرایش مشخص میکنم که کسانی که میخوان بخونن فقط آپدیت ها رو ببینن